Bu günlerde cımbızla bir şeyleri araştırıp kurcalıyorlar. Milli kahramanımız ve Batı Cephesi Komutanı İsmet Paşa’nın hatasını arayıp bulmaya çalışıyorlar. Mustafa Kemal’in Samsun’a ayak basmadan İstanbul’dan beri iletişim içinde oldukları, gelecekle ilgili planları herkesten gizli ve beraber yaptıkları, Kemal’in bir sürü yol arkadaşlarından ölümüne dek dayanabilen bir vefa ve dostluk örneği olduğu 440 sayfalık NUTUK itabını okuduktan sonra daha iyi anlayacaksınız. Kurtuluş Savaşı bir bakıma telgraf ve mektuplar savaşıydı. En etkili savaş gereçlerinden biriydi. M.Kemal ve İnönü arasındaki yazışmaları aşağıya özgün şekilde sundum.
İkinci İnönü zaferinden sonra Metris tepeden Batı Cephesi Komutanı İsmet İnönü’den TBMM başkanı Mustafa Kemal’e çekilen telgraf:
Saat 18.30 da Metris Tepeden gördüğüm durum: Gündüz bey kuzeyinde sabahtan beri dayanan ve artçı olması muhtemel olan bir düşman müfrezesi, sağ kanat grubunun saldırısıyla düzensiz olarak çekiliyor. Yakından takıp ediliyor. Hamidiye yönünde karşılaşma ve faaliyet yok. Bozüyük yanıyor. Düşman, binlerce ölüsüyle doldurduğu savaş meydanını silahlarımıza terk ediyor.
Batı Cephesi Komutanı İsmet
İnönü Savaş meydanında Metris Tepede Batı Cephesi Komutanı ve Genel Kurmay Başkanı İsmet Paşa’ya
Bütün Dünya tarihinde, sizin İnönü Meydan Muharebesi’nde üzerinize yüklendiğiniz görev kadar ağır bir görev yüklenmiş komutanlar pek azdır. Milletimizin bağımsızlık ve varlığı, dâhice idareniz altında görevlerini şerefle yapan komuta ve silah arkadaşlarınızın kalbine ve vatanseverliğine büyük bir güvenle dayanıyordu. Siz orada yalnız düşman değil, milletin makûs talihini de yendiniz. İstila altındaki talihsiz topraklarımızla birlikte bütün vatan, bu gün en ücra köşelerine kadar zaferinizi kutluyor. Düşmanın istila hırsı, azminizin ve vatanseverliğinizin yalçın kayalarına başını çarparak paramparça oldu. Adınızı tarihin şeref abidelerine yazan ve bütün millete size karşı sonsuz bir minnet ve şükran duygusu uyandıran büyük gaza ve zaferinizi tebrik ederken, üstünde durduğunuz tepenin size binlere düşman ölüleriyle dolu bir şeref meydanı seyrettirdiği kadar, milletimiz ve kendimiz için yükseliş parıltılarıyla dolu bir geleceğin ufkuna da baktığını ve hakim olduğunu söylemek isterim.
TBMM Başkan Mustafa Kemal
TBMM Başkanı Mustafa Kemal Hazretlerine
Zulüm ve zorbalık dünyasının en zalimce hücumlarına karşı yalnız ve şaşkın kalan milletimizin, maddi ve manevi bütün yetenek kuvvetlerini ruhundaki ateşle toplayan ve harekete getiren TBMM Başkanı Mustafa Kemal Paşa! Kahraman askerlerimiz ve subaylarımız adına, askerlerimizle avcı hatlarında omuz omuza vuruşan tümen ve kolordu komutanları adına takdir ve tebriklerinize büyük bir iftiharla teşekkürlerimi arz erim.
Batı Cephesi Komutanı İsmet
Lozan’da Delegeler Kurulu Başkanı ve Dış İşleri Bakanı İsmet Paşa Hazretlerine
Millet ve Hükümetin, zatıâlilerine vermiş olduğu yeni görevi başarıyla sona erdirdiniz. Memlekette bir biri ardınca yaptığınız yararlı hizmetlerle dolu ömrünüzü, bu defa da tarihi bir başarıyla taçlandırdınız. Uzun çarpışmalardan sonra vatanımızın barış ve bağımsızlığa kavuştuğu bu günde, parlak hizmetiniz dolayısıyla zatıâlinizi, pek sayın arkadaşlarımız Rıza Nur ve Hasan beyleri ve çalışmalarınızda size yardım eden bütün delegeler Kurulu üyelerini şükran duygularımla kutlarım.
Gazi Mustafa KEMAL
TBMM Başkanı Başkomutan